Andrzej Tadeusz Wirth. ATW. Filozof, tłumacz, eseista, teoretyk i praktyk teatru. Urodził się w 10 kwietnia 1927 we Włodawie. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Był uczniem Władysława Tatarkiewicza i Tadeusza Kotarbińskiego. Od tego ostatniego zaczerpnął ideę prakseologii, którą po wielu latach przekuł w koncepcję „teatrologii stosowanej”. W 1966 roku, jako 39-latek, wyjechał z Polski. Od tej pory określał swoją tożsamość jako płynną, „postnarodową”, pisząc po angielsku, niemiecku i polsku, stale mieszając ze sobą tradycje i konteksty kulturowe, w jakich żył.
Nauczał na uniwersytetach amerykańskich (m. in. Stanford, The City University of New York) i europejskich (Freie Universität Berlin, University of Oxford). W 1982 roku założył słynny Instytut Teatrologii Stosowanej (Institut für Angewandte Theaterwissenschaft) przy Justus-Liebig-Universität Giessen – autorską instytucję, która przed dekady wykształciła wielu reżyserów i kolektywów teatralnych mówiących własnym głosem. Andrzej Wirth przewodził Instytutowi do 1992, kiedy przeszedł na emeryturę. Do jego studentów należeli m.in. René Pollesch, Monster Truck, Helgard Haug i Daniel Wetzel z Rimini Protokoll, She She Pop, Gob Squad. W latach 70. XX w. po raz pierwszy użył sformułowania „teatr postdramatyczny”, który później został rozwinięty przez jego ucznia, Hansa-Thiesa Lehmanna. Tłumaczył utwory Bertolta Brechta, Friedricha Dürrenmatta, Petera Weissa. Popularyzował w świecie twórczość polskich pisarzy i twórców teatralnych: Brunona Schulza, Tadeusza Borowskiego, Jerzego Grotowskiego i Tadeusza Kantora, a także dramaturgię Stanisława Ignacego Witkiewicza, Witolda Gombrowicza, Tadeusza Różewicza i Sławomira Mrożka.
Według Jana Kotta, przyjaciela, jednego z najbardziej cenionych w świecie polskich krytyków i teoretyków teatru: „Andrzej Wirth stworzył rzecz niemalże najtrudniejszą, stworzył Andrzeja Wirtha”. Oryginalność jego myśli szła w parze z charyzmatyczną osobowością, otwartością na sztukę i uznaniem płynnego charakteru tożsamości, uzależnionej od przypadkowych czynników politycznych czy historycznych. ATW stale performował swoją obecność, opinie, wizerunek. Uważał, że teatr może być teorią wszystkiego i widział w nim estetyczną utopię. Jako pisarz i obserwator światowych scen – wbrew konwencjonalnemu podejściu krytyki – zamiast opisywać to, co zastane, ciekawił się teatrem, którego jeszcze nie ma, „teatrem jaki mógłby być”. Wzywał do porzucenia ideologii widzącej w nim sakralną przestrzeń, gdzie tworzy się wspólnota.
ATW mieszkał w Berlinie i Wenecji. Na Festiwalu Malta gościł dwukrotnie. Po raz pierwszy, w 2009 roku jako przewodniczący Jury Konkursu „Nowe Sytuacje” – skierowanego do młodych twórców kreujących działania performatywne w przestrzeni publicznej. Później, jako uczestnik debaty „Kto potrzebuje wolności” zorganizowanej przez nas w związku z odwołaniem spektaklu Golgota Picnic, która odbyła się 27 czerwca 2014 w Poznaniu.
ATW zmarł 11 marca 2019 roku w Berlinie.
Żegnamy Pana Profesora.
Zespół Malta Festival Poznań